Op het eerste gezicht lijken energiegemeenschappen en (smart) energiehubs twee verschillende concepten. Toch hebben ze gemeenschappelijke kenmerken en bewegen deze concepten steeds meer naar elkaar toe als reactie op de toenemende schaarste aan energie en netcapaciteit. Beide bieden een innovatieve benadering van het omgaan met energievoorziening en -gebruik, maar er zijn subtiele verschillen in hun structuur en doelgroep. Tegelijk verdienen beide aandacht vanuit beleid als slimme oplossing in de ‘strijd tegen netcongestie’.
| Kenmerk | Energiegemeenschap | Smart energiehub | Beide |
|---|---|---|---|
| Doelgroep | Burgers en bedrijven | Bedrijven, vaak op bedrijventerreinen | Toename in samenwerking tussen burgers en bedrijven |
| Primaire focus | Lokale energieproductie en -deling | Efficiënt delen van netcapaciteit | Delen van energie en/of infrastructuur als reactie op schaarste |
| Beheer | Decentrale, lokale organisatie en lokaal eigendom | Gezamenlijk beheer van netinfrastructuur, met technisch karakter | Vereist een vorm van organisatie voor het delen van energie en capaciteit |
| Voordeel voor deelnemers | Autonomie en stabiele, kostprijs gebaseerde toegang tot energie | Optimalisatie van netgebruik en verminderen van piekbelasting en/of stabielere prijzen | Verhoging van toegang tot energie en efficiënt gebruik van middelen |
| Structuur | Collectieve samenwerking, vaak coöperaties | Contracten tussen bedrijven voor gedeelde capaciteit en/of gedeelde energie | In beide modellen wordt infrastructuur gedeeld om druk op het energienet te verminderen |
| Beoogde voordelen | Betaalbare, duurzame en lokaal opgewekte energie | Optimale benutting van netaansluitingen en verminderen van congestie | Beide dragen bij aan een duurzame energiebalans en verzachten netcongestie |
| Organisatorisch karakter | Maatschappelijke organisatie, met nadruk op collectief eigendom | Technisch georiënteerd | Beide vergen goede organisatie voor het delen van energie en netinfrastructuur |
| Toekomstverwachting | Meer bedrijven integreren voor stabiele energiebalans | Productie dichter bij afnemers organiseren en mogelijk bewoners betrekken | Verwachting dat ze in toenemende mate naar elkaar toe zullen groeien als geïntegreerde oplossing |
| Wettelijke status | Definitie beschreven in Europese regelgeving, de energiewet en warmtewet | Geen wettelijke status | Vormen zich zoals definitie energiegemeenschap uit energiewet in de toekomst |