Om als energie coöperatie aan de slag te gaan met energiedelen is het nodig om te voldoen aan de vereisten van de Energiewet. Hiervoor zijn bepaalde aanpassingen nodig in de statuten. Energie Samen heeft standaard statuten opgesteld die kunnen worden overgenomen. In deze oplegger bespreken we een paar sleutelconcepten, vervolgens gaan we in op de keuzes die daarbij zijn gemaakt en tenslotte leggen we uit hoe je de statuten toepast. Je vindt hier ook de statuten zelf.

• Inhoud

De hier besproken statuten zijn opgesteld ten behoeve van juridische entiteiten die willen functioneren als hernieuwbare energiegemeenschap in de zin van de Nederlandse Energiewet.

💡Zie voor de statuten de 'Hulpmiddelen' onderaan.

Energiegemeenschap of een hernieuwbare energiegemeenschap?

De wet kent een tweetrapsdefinitie: je kunt een energiegemeenschap zijn of, wanneer je aanvullende voorwaarden opneemt in je statuten, ben je een hernieuwbare energiegemeenschap:

1. Energiegemeenschap: een juridische entiteit die activiteiten op de energiemarkt uitvoert, primair gericht op het bieden van milieu-, economische of sociale voordelen aan haar leden of de lokale gemeenschap, zonder winstoogmerk.
2. Hernieuwbare energiegemeenschap: een energiegemeenschap die hernieuwbare energieprojecten ontwikkelt en aan aanvullende voorwaarden voldoet.

De wetgever heeft ervoor gekozen twee definities (hernieuwbare energiegemeenschap en energiegemeenschap van burgers) uit de Europese richtlijnen te integreren in één juridische definitie met vervolgens aanvullende voorwaarden. In de praktijk betekent dit dat wie als energiegemeenschap wil opereren en aanspraak wil maken op regelingen, subsidies of ondersteuning waarin staat dat je een hernieuwbare energiegemeenschap moet zijn, vrijwel altijd ook aan de voorwaarden voor een hernieuwbare energiegemeenschap zal willen voldoen.

Is een warmtegemeenschap ook een hernieuwbare energiegemeenschap?

De Wet Collectieve Warmte moet op het moment van schrijven nog door de Tweede Kamer en de Eerste Kamer. In deze wet zal de warmtegemeenschap worden opgenomen. Een warmtegemeenschap is een hernieuwbare energiegemeenschap die voldoet aan de plichten van de Warmtewet die gesteld worden aan een warmtebedrijf. Deze statuten kunnen zeer waarschijnlijk ook gebruikt worden voor warmtegemeenschappen.

Wat is de status van deze statuten?

De juridische uitleg van bepaalde onderdelen van de wetgeving rond energiegemeenschappen is op dit moment nog niet volledig uitgekristalliseerd of nader uitgewerkt in jurisprudentie of toelichting. In herzieningen van de wet zullen aanpassingen plaatsvinden op basis van deze praktijk. De praktijk zal rondom de interpretatie en aanpassingen van wetteksten hier in de komende jaren verdere invulling aan geven.

Vooralsnog hanteert Energie Samen in deze statuten een voorlopige interpretatie, gebaseerd op haar ervaringen binnen onder andere het programma Local4Local, en op jarenlange betrokkenheid bij beleidsontwikkeling, lobbytrajecten en overleg met overheden over de vormgeving van de wettelijke kaders voor energiegemeenschappen.

Deze interpretatie is richtinggevend, maar laat ruimte voor latere nadere invulling of aanpassing. Gebruikers van deze statuten dienen daarom altijd hun eigen juridische beoordeling te maken, mede in het licht van hun specifieke situatie.

Welke keuzes zijn gemaakt in deze statuten?

In relatie tot de Energiewet

• Coöperatieve rechtsvorm Een energiegemeenschap mag in principe elke juridische vorm kennen. Deze statuten zijn opgesteld voor een coöperatie, een rechtsvorm die in de praktijk het best aansluit bij de wettelijke vereisten van open, vrijwillige participatie en ledenzeggenschap.